Ngày 18/1/2024, Quốc hội chính thức thông qua Luật Đất đai sửa đổi 2025, có hiệu lực từ 1/1/2025. Đây là một trong những đạo luật quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân vùng quê, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến cấp sổ đỏ, thu hồi đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, và quyền lợi của đồng bào dân tộc thiểu số.
Trong bài viết này, chúng tôi tổng hợp 10 nội dung cốt lõi của Luật Đất đai sửa đổi 2025 mà người dân nông thôn cần nắm rõ để bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tránh rơi vào rủi ro pháp lý.
1. Người sử dụng đất trước năm 2014 có thể được cấp sổ đỏ
Theo luật mới, người dân đang sử dụng đất trước ngày 1/7/2014, không có giấy tờ, nhưng không tranh chấp, không lấn chiếm, và được UBND cấp xã xác nhận, sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
👉 Đây là cơ hội hợp thức hóa đất đai cho hàng triệu hộ dân vùng nông thôn, nhất là các trường hợp mua bán viết tay hoặc sử dụng đất ông bà để lại.
2. Mở rộng quyền chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Luật Đất đai sửa đổi 2025 quy định rõ hơn về chuyển mục đích sử dụng đất, đặc biệt là chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở.
- UBND cấp huyện/tỉnh có quyền xét duyệt, không cần xin phép trung ương.
- Quy hoạch sử dụng đất sẽ được công khai minh bạch hơn.
- Người dân có thể xin chuyển mục đích sử dụng nếu phù hợp quy hoạch, không vướng pháp lý.
👉 Điều này tạo điều kiện cho nhiều người dân vùng quê xây nhà hợp pháp trên đất nông nghiệp sau khi được chuyển mục đích.
3. Rõ ràng 31 trường hợp Nhà nước được quyền thu hồi đất
Một trong những điểm nóng của Luật Đất đai sửa đổi là quy định 31 trường hợp cụ thể khi Nhà nước thu hồi đất như:
- Làm đường, xây trường học, trạm y tế.
- Xây dựng công trình thủy lợi, đê điều.
- Phát triển khu dân cư, khu công nghiệp.
👉 Nhờ đó, người dân có thể kiểm soát được tính pháp lý của việc thu hồi đất, tránh bị thu hồi “mập mờ”.
4. Hỗ trợ mạnh mẽ cho đồng bào dân tộc thiểu số
Luật mới bổ sung chính sách ưu tiên:
- Giao đất không thu tiền cho hộ nghèo, cận nghèo là người dân tộc thiểu số để làm nhà, canh tác, chăn nuôi.
- Được hỗ trợ chuyển đổi nghề, đào tạo kỹ thuật, tiếp cận vốn vay ưu đãi.
👉 Đây là bước tiến lớn về an sinh xã hội, giúp đồng bào vùng cao ổn định cuộc sống lâu dài.
5. Phân cấp thủ tục – giảm rườm rà hành chính
Người dân nông thôn trước đây thường phải lên huyện, thậm chí tỉnh để làm giấy tờ đất. Với Luật sửa đổi:
- Nhiều thủ tục được phân cấp về xã/huyện.
- Hồ sơ, thông tin quy hoạch sẽ được công khai điện tử.
- Quy trình xử lý nhanh, rút ngắn thời gian.
👉 Giúp người dân dễ tiếp cận thủ tục đất đai, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại.
6. Mở rộng tích tụ ruộng đất – phát triển nông nghiệp hiện đại
Luật mới khuyến khích chuyển nhượng đất nông nghiệp để hình thành mô hình sản xuất lớn:
- Không bắt buộc người nhận chuyển nhượng phải trực tiếp sản xuất.
- Cho phép hộ gia đình, doanh nghiệp thuê/mua đất nông nghiệp có quy mô lớn.
👉 Tạo điều kiện phát triển nông nghiệp công nghệ cao, hợp tác xã, trang trại quy mô lớn tại nông thôn.
7. Cải cách chính sách tài chính đất đai
Luật mới tách bạch giữa:
- Giá đất thị trường và bảng giá đất Nhà nước.
- Bảng giá đất sẽ ban hành định kỳ 5 năm/lần, cập nhật hệ số hằng năm để phản ánh đúng thực tế.
👉 Giúp tính tiền sử dụng đất, bồi thường, thuế đất minh bạch hơn, hạn chế chênh lệch gây tranh cãi như trước.
8. Bổ sung danh mục 11 hành vi đất đai bị nghiêm cấm
Luật quy định rõ ràng các hành vi vi phạm như:
- Lấn chiếm đất công.
- Sử dụng đất sai mục đích.
- Chuyển nhượng đất trái phép.
- Bao chiếm đất rừng, đất nghĩa trang…
👉 Người dân cần nắm để tránh vi phạm pháp luật và bị xử phạt hành chính hoặc hình sự.
9. Thời hạn công khai quy hoạch chỉ còn 15 ngày
Sau khi quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt:
- UBND cấp xã/huyện phải công khai trong vòng 15 ngày.
- Thông tin sẽ được niêm yết tại trụ sở hoặc đăng trên Cổng thông tin điện tử.
👉 Giúp người dân vùng quê dễ theo dõi tình hình quy hoạch, phòng ngừa mua phải đất “treo”, đất quy hoạch dự án.
10. Hoàn thiện luật đất đai đồng bộ đến cuối 2026
Luật yêu cầu các địa phương:
- Rà soát lại toàn bộ hệ thống quy hoạch, pháp lý liên quan đến đất đai.
- Ban hành hướng dẫn cụ thể trước ngày 31/12/2026.
- Hoàn tất dữ liệu đất đai điện tử toàn quốc.
👉 Người dân cần cập nhật liên tục vì luật sẽ tiếp tục có điều chỉnh chi tiết qua nghị định, thông tư trong giai đoạn 2025–2026.
Kết luận
Luật Đất đai sửa đổi 2025 là bước cải cách toàn diện về quản lý đất đai tại Việt Nam, đặc biệt tạo nhiều thuận lợi cho người dân vùng quê: dễ cấp sổ đỏ, chuyển đổi đất ở, minh bạch khi bị thu hồi đất và hỗ trợ cho đồng bào khó khăn.
Tuy nhiên, để được hưởng quyền lợi đầy đủ, mỗi người dân cần chủ động tìm hiểu luật, theo dõi quy hoạch địa phương và tuân thủ đúng quy định pháp luật khi mua bán, sử dụng hoặc chuyển nhượng đất.
Để lại một phản hồi