Khi trời chuyển lạnh, giao mùa hay thời tiết thất thường, ho là một trong những triệu chứng hô hấp thường gặp nhất ở cả người lớn và trẻ em. Nhiều người chọn cách chữa ho tại nhà bằng nguyên liệu thiên nhiên thay vì dùng thuốc Tây – với mong muốn an toàn, lành tính và ít tác dụng phụ.
Nhưng liệu các mẹo trị ho dân gian này có thực sự hiệu quả không? Dưới đây là những mẹo chữa ho tại nhà phổ biến, được kiểm chứng an toàn, và lưu ý để tránh biến chứng khi điều trị không đúng cách.
1. Vì sao ho lại xuất hiện?
Ho là phản xạ tự nhiên giúp làm sạch đường thở, loại bỏ dị vật, dịch nhầy hoặc vi khuẩn, virus gây bệnh. Ho có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân:
- Nhiễm lạnh, cảm cúm, cảm lạnh
- Dị ứng thời tiết, bụi bẩn, phấn hoa
- Viêm họng, viêm thanh quản, viêm phế quản
- Trào ngược dạ dày
- Ho do COVID-19 hoặc hậu COVID
Ho thường được chia thành 2 loại:
- Ho khan: Không có đờm, gây ngứa rát cổ, khó chịu.
- Ho có đờm: Có chất nhầy tiết ra từ phổi và phế quản, dễ gặp trong viêm phế quản, cúm.
2. Ưu điểm của mẹo chữa ho tại nhà bằng nguyên liệu thiên nhiên
- An toàn, ít tác dụng phụ
- Dễ thực hiện, tiết kiệm chi phí
- Phù hợp cho cả người lớn và trẻ nhỏ
- Có thể giảm triệu chứng tạm thời, hỗ trợ điều trị nếu nguyên nhân là do viêm nhẹ, cảm lạnh
Tuy nhiên, không thay thế được thuốc nếu bệnh nặng hoặc do nhiễm trùng, và cần ngưng dùng nếu ho kéo dài quá 7 ngày.
3. 7 mẹo chữa ho dân gian hiệu quả, dễ làm tại nhà
✅ 1. Mật ong hấp quất (tắc)
Công dụng: Làm dịu cổ họng, kháng khuẩn, long đờm.
Cách làm:
- Rửa sạch 3–5 quả quất, cắt đôi, để nguyên vỏ.
- Cho vào chén, thêm 2–3 thìa mật ong nguyên chất.
- Hấp cách thủy 15 phút, để nguội rồi uống từng muỗng.
👉 Dùng 2–3 lần mỗi ngày. Phù hợp với ho khan, ho có đờm nhẹ, đau rát họng.
❌ Không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi.
✅ 2. Gừng tươi ngâm mật ong hoặc nước ấm
Công dụng: Ấm cổ họng, kháng viêm, giảm ho nhanh.
Cách dùng:
- Cắt vài lát gừng tươi, giã nhẹ.
- Hãm trong nước sôi 10 phút, thêm 1 thìa mật ong.
- Uống 2–3 lần/ngày khi còn ấm.
👉 Thích hợp với người bị ho do cảm lạnh, thời tiết.
✅ 3. Chanh đào ngâm mật ong
Công dụng: Kháng khuẩn mạnh, giảm đau họng, ho gió, ho dai dẳng.
Cách làm:
- Chanh đào rửa sạch, cắt lát mỏng.
- Xếp vào hũ thủy tinh, xen kẽ với mật ong và đường phèn.
- Đậy kín, ngâm ít nhất 2 tuần, để càng lâu càng tốt.
👉 Ngậm 1 lát chanh + 1 thìa nước mỗi ngày để phòng ho hoặc chữa ho nhẹ.
✅ 4. Lê hấp đường phèn – mẹo trị ho cho trẻ
Công dụng: Thanh nhiệt, giảm viêm họng, tiêu đờm.
Cách làm:
- Gọt vỏ quả lê, khoét lỗ giữa, cho đường phèn vào.
- Hấp cách thủy 20–30 phút.
- Cho trẻ ăn cả nước lẫn cái.
👉 Dùng được cho trẻ trên 1 tuổi. Vị ngọt dễ uống, hiệu quả với ho do viêm họng nhẹ.
✅ 5. Tỏi hấp mật ong
Công dụng: Kháng sinh tự nhiên, tiêu viêm, giảm ho nhanh.
Cách làm:
- Đập dập 2–3 tép tỏi, cho vào chén với mật ong.
- Hấp cách thủy 10 phút.
- Dùng 1–2 thìa/ngày (người lớn), trẻ em nên tham khảo bác sĩ.
👉 Hiệu quả với ho do vi khuẩn, thời tiết lạnh.
✅ 6. Lá hẹ hấp đường phèn
Công dụng: Tiêu đờm, giảm ho, dịu cổ họng.
Cách làm:
- Cắt nhỏ 1 nắm lá hẹ, trộn với vài viên đường phèn.
- Hấp cách thủy 15 phút, chắt lấy nước uống.
👉 Phù hợp với trẻ em từ 2 tuổi trở lên, an toàn, dễ hấp thu.
✅ 7. Uống nước ấm pha muối loãng, súc miệng nước muối
Công dụng: Làm sạch khoang miệng, giảm đau họng, hỗ trợ giảm ho.
Cách làm:
- Dùng nước muối sinh lý hoặc tự pha (0.9%) để súc miệng 2–3 lần/ngày.
- Uống nước ấm thường xuyên, tránh nước lạnh.
👉 Rất đơn giản nhưng giúp rút ngắn thời gian khỏi bệnh.
4. Những lưu ý khi chữa ho tại nhà bằng nguyên liệu thiên nhiên
- Không nên lạm dụng hoặc kết hợp quá nhiều mẹo cùng lúc.
- Nếu ho kéo dài >7 ngày, có sốt, tức ngực, khó thở – cần đi khám.
- Không áp dụng mật ong, tỏi sống cho trẻ dưới 1 tuổi.
- Luôn giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ, bàn chân khi trời lạnh.
- Tránh đồ ăn lạnh, đồ cay, khô, nhiều dầu mỡ trong thời gian ho.
5. Mẹo dân gian chỉ hiệu quả với ho nhẹ, không thay thế điều trị y tế
Dù nhiều mẹo trị ho dân gian rất hiệu quả với cảm lạnh thông thường, nhưng không thể thay thế hoàn toàn thuốc điều trị nếu ho có nguyên nhân phức tạp, như:
- Viêm phổi
- Hen suyễn
- Viêm phế quản nặng
- Trào ngược dạ dày
- COVID-19
👉 Nếu thấy ho nặng, ho kéo dài trên 2 tuần, đi khám là điều bắt buộc.
Kết luận
Mẹo chữa ho tại nhà bằng nguyên liệu thiên nhiên là phương pháp hữu ích, đơn giản và tiết kiệm, đặc biệt trong trường hợp ho nhẹ do thay đổi thời tiết, cảm lạnh, viêm họng nhẹ. Tuy nhiên, không nên quá lệ thuộc hay kéo dài việc tự điều trị tại nhà nếu bệnh có dấu hiệu chuyển nặng.
👉 Hãy lắng nghe cơ thể, kết hợp mẹo dân gian với chế độ nghỉ ngơi, dinh dưỡng hợp lý và đi khám sớm khi cần thiết – đó là cách an toàn và khoa học để bảo vệ sức khỏe hô hấp cho cả gia đình.
Để lại một phản hồi